Zorginkoop CZ en zzp’ers: afbouw individuele contractering

Ieder jaar op 1 april maken de zorgverzekeraars de hoofdlijnen van hun inkoopbeleid bekend. Ook in deze tijd van coronaperikelen hebben alle verzekeraars op 1 april jl. hun beleidsstukken gepubliceerd. SoloPartners heeft voor de bij haar aangesloten zzp’ers het inkoopbeleid van de grote vier verzekeraars (Zilveren Kruis, VGZ, CZ en Menzis) doorgenomen. In vier artikelen gaat Solopartners in op het inkoopbeleid van deze zorgverzekeraars met betrekking tot zzp’ers.

Solopartners schreef een overkoepelend artikel.

Vandaag in deel I van het vierluik: het inkoopbeleid van CZ.

Inkoopbeleid CZ: algemeen
CZ biedt zzp’ers sinds 2015 de mogelijkheid om een overeenkomst wijkverpleging met CZ te sluiten. Een aantal belangrijke minimumeisen om in aanmerking te kunnen komen voor een overeenkomst, waren een inschrijving in het BIG-register als verpleegkundige, een HBO-opleiding (niveau 5) en het hebben van een KiWa Keurmerk of HKZ-NEN Keurmerk.

Vanaf 2021: geen overeenkomsten meer met individuele zzp’ers
CZ biedt zzp’ers vanaf 2021 echter geen individuele overeenkomsten meer aan. Alleen zzp’ers die in 2020 al een overeenkomst met CZ hebben, komen in 2021 nog in aanmerking voor een individuele overeenkomst, maar het ziet ernaar uit dat ook deze zzp’ers geen individuele overeenkomst meer kunnen aangaan voor 2022 en verder. CZ beschrijft in haar inkoopbeleid dat steeds meer samenwerkingsverbanden ontstaan tussen zzp’ers, zoals zorgcoöperaties. Het aantal individuele zzp’ers met een overeenkomst met CZ blijft tegelijkertijd gelijk of neemt zelfs af. Dat is voor CZ de reden om zzp’ers vanaf 2021 niet langer individueel te contracteren.

SoloPartners heeft zich uitgesproken tégen het inkoopbeleid van zorgverzekeraars die géén overeenkomsten afsluiten met individuele zzp’ers. Niet alleen is dit inkoopbeleid in strijd met de wens die zorgverzekeraars keer op keer uiten om toe te werken naar méér gecontracteerde zorgaanbieders, ook druist het in tegen de wens van de politiek om toe te werken naar meer gecontracteerde zorg. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft meerdere malen, zoals in deze kamerbrief, te kennen gegeven dat over en weer contact mogelijk moet zijn over een mogelijk contract, ook in het geval van kleine en nieuwe aanbieders. CZ sluit met haar inkoopbeleid zelfs het contact over een overeenkomst met zzp’ers uit: individuele zzp’ers kunnen geen overeenkomst meer met CZ sluiten. Dit is een ongewenste ontwikkeling: ook zzp’ers die aan de minimumeisen voldoen zouden in aanmerking moeten kunnen komen voor een overeenkomst. In deel II van dit vierluik (over het inkoopbeleid van Zilveren Kruis) wordt ingegaan op alle overwegingen om ook individuele zzp’ers een overeenkomst aan te bieden. Dat geldt ook voor CZ.

Zorgcoöperaties
CZ adviseert zzp’ers die met CZ een overeenkomst willen aangaan, in plaats daarvan zich aan te sluiten bij een samenwerkingsverband. CZ wil het voor 2021, zo beschrijft zij in het beleid, mogelijk maken dat zorgcoöperaties met CZ overeenkomsten aangaan. Een zorgcoöperatie is volgens CZ ‘een samenwerkingsverband van uitsluitend zzp’ers die uit naam van de zorgcoöperatie zorg verlenen’. Deze zorgcoöperaties hebben de cliënten in zorg en laten de zorg verlenen door zzp’ers. De zorgcoöperatie, die de overeenkomst met CZ heeft gesloten, declareert de zorg vervolgens.

CZ heeft een aantal aanvullende eisen beschreven voor zorgcoöperaties die een overeenkomst met CZ willen aangaan. Zo geldt een minimum van 10 zzp’ers en een maximum van 100 zzp’ers, die allemaal in het bezit moeten zijn van het KiWa- en/of HKZ-keurmerk. De zorgcoöperaties krijgen ook een omzetplafond, van maximaal € 60.000,- per zzp’er.

Zzp’ers kunnen – door zich aan te sluiten bij een zorgcoöperatie – op die manier toch ‘indirect’ aan CZ-verzekerden gecontracteerde zorg verlenen. Feit blijft dat ook op die manier individuele zzp’ers, die cliënten zelf in zorg hebben en zelf facturen aan cliënten, geen overeenkomst meer met CZ kunnen aangaan. SoloPartners vindt dat ongewenst en niet in lijn met de politieke wens.

Aan het werken met een zorgcoöperatie, dat natuurlijk prima kan werken, zijn bovendien nogal wat haken en ogen verbonden. Zo dienen de afspraken tussen de aangesloten zzp’ers nauwkeurig te worden vastgelegd. Wie is verantwoordelijk voor de indicatiestelling, het eventueel aanvragen van machtigingen en de verslaglegging? Hoe dienen de declaraties te worden aangeleverd? Wat gebeurt er indien een zzp’er met de zorg wil stoppen? Wat dient aan de zorgcoöperatie te worden betaald?

Daarnaast kunnen problemen rijzen indien de verzekeraar een controle in de vorm van een steekproef bij de zorgcoöperatie heeft uitgevoerd, en op basis daarvan maatregelen treft zoals een terugvordering van zorggelden. Moeten alle zzp’ers daaraan meebetalen, ook de zzp’ers van wie geen dossier in de steekproef zat? En wat gebeurt er indien de zorgverzekeraar de bevindingen ‘extrapoleert’? Extra lastig wordt het indien de verzekeraar de betalingen aan de coöperatie opschort, omdat zij vermoedt dat de zorg door één of enkele zzp’ers niet aan de eisen voldoet. Ook de andere zzp’ers zitten dan zonder inkomen.

Daarnaast zouden zelfstandig, solistisch werkend zorgverleners ook de keus moeten hebben een eigen, individuele overeenkomst te sluiten. Dat past, in de visie van SoloPartners, ook bij zelfstandig ondernemerschap. Of de constructie, waarbij gewerkt en gedeclareerd wordt middels een zorgcoöperatie, voor zorgverleners belastingtechnisch en arbeidsrechtelijk voldoet, is niet bekend en in die zin brengt dat risico’s met zich mee.

Minder inzet van zzp’ers
Een andere ongewenste ontwikkeling vindt SoloPartners de drang naar het terugdringen van het aantal zzp’ers dat zorg verleend voor zorgorganisaties. CZ stelt vanaf 2021 voorwaarden aan het percentage onderaannemers, waaronder zzp’ers, van de gecontracteerde zorgaanbieder. Zo mag in 2024 nog maar maximaal 50% van de geleverde zorg in onderaanneming door zzp’ers worden uitgevoerd.
SoloPartners vindt dit een ongewenste en onbegrijpelijke ontwikkeling. Zo blijkt uit niets dat de zorg die zzp’ers leveren, van minder hoge kwaliteit is dan de zorg die medewerkers in loondienst leveren. Sterker nog: SoloPartners weet dat veel zorgorganisaties complexe zorg (denk aan PTZ-zorg) laten leveren door zzp’ers. Daarnaast is algemeen bekend dat een tekort aan zorgverleners bestaat. SoloPartners vraagt zich dan ook sterk af of het, nog los van de omstandigheid dat het ongewenst is, in de praktijk mogelijk zal zijn de inzet van zzp’ers terug te dringen. Het gevaar bestaat dat zzp’ers de zorg door dergelijke ontwikkelingen uiteindelijk de zorg de rug toe keren, met uiteindelijk het risico dat cliënten niet meer de zorg kunnen krijgen waar zij behoefte aan hebben.

Tot slot
Het volledige inkoopbeleid van CZ is terug te vinden op de website van CZ. Morgen deel II van het vierluik over het inkoopbeleid van de zorgverzekeraars: het inkoopbeleid van Zilveren Kruis.

Bron: Solopartners